Prof. dr hab. Iryna Matiash – grant POLONISTA

Kobieta, która opowiedziała światu o niepodległej Polsce. Służba dyplomatyczna Kazimiery Iłłakowiczówny w świetle dokumentów z jej archiwum (struktura i zawartość zbioru, źródłowe znaczenie dokumentów dla historii dyplomacji).

Głównym celem projektu jest zbadanie specyfiki powstawania i struktury prywatnego archiwum Kazimierzy Iłłakowiczówny jako dyplomaty oraz jego wartości informacyjnej, zawartości archiwum jako źródła historycznego do historii dyplomacji (oficjalnej i kulturalnej),  a także działalności Kazimierzy Iłłakowiczówny jako pierwszej kobiety na merytorycznym stanowisku w polskiej dyplomacji.

Koncepcja opracowania zakłada rozwiązanie podwójnego zadania, a mianowicie: 1) wyjaśnienie specyfiki powstania prywatnej kolekcji archiwalnej dyplomatki i jej znaczenia dla historii dyplomacji; 2) zrekonstruowanie etapów i specyfiki działalności dyplomatycznej właściciela archiwum, która zyskała uznanie w innej sferze społecznej.

Badanie zostanie przeprowadzone w oparciu o dostępne pomoce archiwalne i publikacje oraz archiwum Kazimiery Iłłakowiczówny, uzupełnione kwerendami w innych archiwach. Zbiór dokumentów Iłłakowiczówny przechowywany jest w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, jej korespondencja znajduje się również w różnych bibliotekach polskich, w szczególności w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publiczną im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu, a dokumenty o niej zachowały się także w Archiwum Aktów Nowych.

Wyniki przeprowadzonych badań zostaną przedstawione w monografii. Jej struktura będzie następująca: wprowadzenie, cztery rozdziały, zakończenie. We wstępie omówione zostaną terminy i pojęcia, które będą używane w opracowaniu.  Pierwszy rozdział będzie zawierał studium historiograficzne. W rozdziale drugim omówione zostaną specyfika powstawania, struktura archiwum Kazimierzy Iłłakowiczówny i jego zawartości jako źródła historycznego do historii dyplomacji (oficjalnej i kulturalnej). W trzecim i czwartym rozdziale rekonstruowane zostaną etapy służbę dyplomatycznej Kazimiery Iłłakowiczówny w świetle dokumentów z jej archiwum i prowadzone porównanie działalności dyplomatycznej Kazimiery Iłłakowiczówny i Nadii Surowcowej na podstawie ich archiwów i wspomnień jako pierwszych kobiet w dyplomacji Polski i Ukrainy.

Planuje się, że wyniki badań zostaną zaprezentowane w raportach na dwóch konferencjach lub seminariach naukowych w ciągu roku; zostaną wykorzystane do przygotowania wystawy dokumentalnej na temat badania „Kobieta, która opowiedziała światu o niepodległej Polsce”  oraz napisania monografii „Służba dyplomatyczna Kazimiery Iłłakowiczówny w świetle dokumentów z jej archiwum (struktura i zawartość zbioru, źródłowe znaczenie dokumentów dla historii dyplomacji)”. Biorąc pod uwagę znaczenie problemu, a także datę rocznicy życia Kazimiery Iłłakowiczówny (1889 – 1983), wyniki badań mogą być wykorzystane do przygotowania wykładów w uczelniach, jak również publikowanie informacji w mediach. W trakcie badań planowane jest przetłumaczenie na język ukraiński bajki Kazimiery Iłłakowiczówny „Bajeczna opowieść o królewiczu La-Fi-Czaniu, o żołnierzu Soju i dziewczynce Kio”, a następnie publikacja przekładu.

Iryna Matiash

• Seminarium na Uniwersytecie Jagiellońskim
• Wykład na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie
• Wykład na Uniwersytecie Opolskim
• Międzynarodowa Konferencja Naukowa
• Kwerendy archiwalne. Śladami Kazimiery Iłłakowiczówny
• Biblioteka Miejska im. Jana Kasprowicza
• Prelekcja w Mieszkaniu-Pracowni Kazimiery Iłłakowiczówny w Noc Muzeów
• Referat o dyplomatce Kazimierze Iłłakowiczównie na Międzynarodowym Kongresie Badaczy Historii Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi
• Wykład na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy
• Wystawa „Kobieta, która opowiedziała światu o niepodległej Polsce” i prelekcja o Kazimierze Iłłakowiczównie w Muzeum Dyplomacji i Uchodźctwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Otwarcie wystawy „Kobieta, która opowiedziała światu o niepodległej Polsce”
• Wykład na Uniwersytecie Szczecińskim
• Wystąpienie na Międzynarodowej konferencji naukowej „Archiwum dyplomatyczne i archiwum osobiste. Gdzie kończy się prywatność?”