Jerzy Wojtowicz
Jerzy Wojtowicz (1924–1996)
Jerzy Wojtowicz urodził się w rodzinie nauczycielskiej w 1924 r., w Rumoce, wsi leżącej w powiecie mławskim na Mazowszu. Ukończył w 1937 r. szkołę powszechną w Dłutowie, naukę kontynuował w gimnazjum w Ciechanowie. Od 1940 r. działał w konspiracji, w Batalionach Chłopskich (pseudonim „Pogodny”), w których był szefem łączności obwodu ciechanowskiego. Za działalność konspiracyjną otrzymał Krzyż Partyzancki, Krzyż Walecznych oraz Krzyż Armii Krajowej. W 1946 r. ukończył Liceum w Ciechanowie. Przez krótki czas był nauczycielem w szkole wiejskiej w Dąbrowie koło Mławy. Następnie podjął studia dziennikarskie w Warszawie, wkrótce jednak z nich zrezygnował.
W 1947 r. Wojtowicz rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, które ukończył w 1951 r. Z uniwersytetem w Toruniu związał całe życie naukowe. Przeszedł tutaj kolejno wszystkie szczeble kariery naukowej od stanowiska zastępcy asystenta do tytułu profesorskiego, uzyskanego w 1979 r. Głęboki wpływ na jego zainteresowania wywarli prof. Stanisław Hoszowski, historyk gospodarki i profesor Jadwiga Lechicka, specjalistka od epoki oświecenia. Wojtowicz oboje określał jako swoich mistrzów.
Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego w 1963 r., Wojtowicz kierował Katedrą Historii Polski i Powszechnej XVI–XVIII w. Po zmianach organizacyjnych w Instytucie Historii i Archiwistyki objął w 1970 r. kierownictwo Zakładu Historii Powszechnej i Polskiej XVI–XVIII w. Zakładem tym kierował do przejścia na emeryturę w 1991 r. W latach 1962–1964 Wojtowicz sprawował funkcję prodziekana Wydziału Humanistycznego. W latach 1972–1975 był dyrektorem Instytutu.
W życiu Wojtowicza ważną rolę odgrywała działalność społeczna. Podczas krótkiego okresu studiów we Warszawie działał w Zarządzie Wojewódzkim Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1948 r. związał się w Toruniu ze Związkiem Akademickiej Młodzieży Polskiej podlegającym PZPR. Na zjeździe zjednoczeniowym PPR i PPS w grudniu 1948 r. wstąpił do PZPR. Po wydarzeniach października 1956 r. nadal działał w strukturach PZPR na UMK. W latach 1966–1968 był I Sekretarzem Komitetu Uczelnianego PZPR. Zasłużył się w gorącym okresie wystąpień studentów przeciw polityce władz państwowych. Ostatni ze zorganizowanych przez studentów wieców został zakończony dzięki działaniom Witolda Łukaszewicza, rektora UMK i właśnie Wojtowicza. Od dramatycznych wydarzeń marca 1968 r. zmieniło się jego spojrzenie na socjalizm i politykę władz. Nie bez znaczenia pozostały tutaj wyjazdy zagraniczne Profesora do Francji, Szwajcarii i Niemiec. Nawiązanie kontaktów z francuskimi komunistami zaszczepiło w Wojtowiczu myśl o konieczności zreformowania ustroju w Polsce, choć sam pozostał w PZPR. W okresie zrywu „Solidarności” związał się z tym ruchem. Po 1989 r. działał w Ruchu Obywatelskim Akcji Demokratycznej, następnie Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W 1994 r. był delegatem na Regionalny Zjazd Zjednoczeniowy Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego.
Zainteresowania badawcze Wojtowicza koncentrowały się głównie wokół Oświecenia i Rewolucji Francuskiej w Europie. W końcu lat 70. opublikował Historię Szwajcarii (Warszawa 1976). Był jednym z nielicznych historyków, którzy zajmowali się badaniami nad masonerią europejską. Łącznie opublikował 200 różnych publikacji, w tym 10 książek. Jego seminarium magisterskie ukończyło 100 uczniów, 9 osób pod jego kierunkiem napisało doktoraty.
Profesor Wojtowicz zmarł w 1996 r. Jest pochowany w Toruniu, na cmentarzu na Stawkach.
