Czy jest żydowska natura? Edukacja ogrodnicza w szkołach żydowskich w międzywojennej Polsce
Obraz życia żydowskiego w Polsce nie może być bardziej odległy od natury, rolnictwa i ogrodnictwa. Ten mocno zakorzeniony obraz zawdzięczamy kilku czynnikom: powszechnemu zatrudnieniu Żydów w handlu i finansach; ograniczeniom w posiadaniu ziemi i gospodarstw rolniczych w Rosji carskiej; i procesom urbanizacyjnym wśród Żydów Europy Wschodniej. Co więcej, taki obraz sprzyjał pragnieniu syjonistów, aby „nowy świat” odróżniać od „starego świata” poprzez popularyzację podejścia Halutzim i Geulat HaAretz. Jednak bliższe spojrzenie na źródła ukazuje jak bardzo polscy Żydzi cenili przyrodę, co widać choćby w rosnącej liczbie Żydów, którzy uprawiali wędrówki po lasach i górach, jeździli na nartach lub korzystali z uroków słońca nad morzem lub w ośrodkach wypoczynkowych.
Jako element rosnącej „świadomości ekologicznej”, żydowskie szkoły w Polsce uwzględniały w swoim programie lekcje ogrodnictwa, które nie tylko stanowiły ważną część codziennej aktywności uczniów i nauczycieli, ale wokół których koncentrowało się również życie lokalnych żydowskich społeczności skupionych wokół tych szkół. Lekcje ogrodnictwa były częścią przedmiotów ścisłych takich jak biologia i rolnictwo, botanika i budowa roślin, pory roku itd. Wszystkiego tego nauczano nie tylko w klasach, ale także poprzez praktyczne doświadczenie w szkolnych ogródkach i podczas wycieczek bliższych i dalszych. W toku wykładu pragnę przybliżyć edukację ogrodniczą w szkołach żydowskich w międzywojennej Polsce. Dzięki temu chciałabym ukazać centralną rolę, jako przyroda odgrywała w życiu codziennym tak w mieście jak i na wsi, a także przedstawić sposób, w jaki związki z naturą wpływały zarówno na życie indywidulne jak i społeczne Żydów.
Przywitajmy razem wiosnę! Wykład w języku angielskim odbędzie się 21 marca br. (poniedziałek) o godz. 17 online via BigBlueButton: https://vc.umk.pl/b/krz-mme-u72-af3. Prelegentkę przedstawi i wykład poprowadzi dr Kinga Czechowska.
Emma Zohar jest badaczką wizytującą na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w ramach programu NAWA. Odbyła staż podoktorski w Max Planck Institute for Human Development, the Center for History of Emotions w Berlinie (2019-2021). Doktor Zohar uzyskała stopień doktora w departamencie Jewish History and Contemporary Jewry na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W swojej dysertacji doktorskiej dr Zohar skupiła się na żydowskich nie-syjonistycznych instytucjach edukacyjnych w międzywojennej Polsce. Jej obecny projekt „Within the Pale of Pleasure: Polish Jews and the Pursuit of Happinnsess (1918-1939)” dotyczy praktyk i zwyczajów życia codziennego Żydów w niepodległej Polsce. Przedmiotem badań są nawyki konsumenckie i związane ze spędzaniem czasu wolnego przez społeczność polskich Żydów – w przeciwstawieniu do jej obrazu jako uosobienia żydowskiego cierpienia. Zainteresowania badawcze dr Zohar obejmują: studia nad Europą Wschodnią, historię Żydów, historię emocji i płci, historię kultury.