Kontakt ul. Bojarskiego 1, 87-100 Toruń
tel./fax: +48 56 611-37-12
e-mail: dziekanat_wnh@umk.pl

Monumenta Magni Ducatus Lithuaniae – przygotowanie edycji unikalnych źródeł do dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego – kontynuacja projektu

Głównym celem projektu jest przygotowanie edycji kolejnych unikalnych źródeł ukazujących istotne aspekty historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i całej Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej. Wykonawcy, po skończonej już kwerendzie w rosyjskich archiwach, zamierzają wydać w języku rosyjskim (oryginalnym), z równoległym tłumaczeniem na język polski, kompleks źródeł związanych z korespondencją Michaiła Kreczetnikowa (1729–1793), dowódcy wojsk rosyjskich w wojnie 1792 r., którego zadaniem było opanowanie terenu W.Ks.Lit., a w 1793 r. zarządzanie na stanowisku generał gubernatora ziemiami białoruskimi i ukraińskimi zagarniętymi przez Rosję na mocy drugiego rozbioru. Wydanie zaplanowano w dwóch tomach. Pierwszy tom będzie dotyczył wojny Rosji przeciwko Rzeczypospolitej w 1792 r. i jej skutków militarno-politycznych w okresie do grudnia t.r. Drugi będzie zawierał listy Kreczetnikowa z 1793 r. na nowym stanowisku generał gubernatora. Oba tomy w swojej jednolitej treści mają przedstawić po kolei etapy realizacji rosyjskiej polityki imperialnej. Całość tych materiałów w kopiach źródłowych (zdjęcia) – co gwarantuje przyszłą edycję – została zebrana w ciągu ostatnich lat w Moskwie. Publikacja ma m.in. ukazać istotną rozbieżność miedzy informacjami zawartymi w raportach Kreczetnikowa do Katarzyny II i jej faworyta P. Zubowa, opublikowanymi w 1885 r. (jednak tylko częściowo) a niepublikowaną i nieznaną nawet specjalistom częścią jego korespondencji do szefa Rosyjskiego Kolegium Wojskowego Nikołaja Sałtykowa. Właśnie ta część, w przeciwieństwie od nadmiernie triumfalnego charakteru relacji Kreczetnikowa do Katarzyny II i Zubowa, zawiera bardziej obiektywny obraz wydarzeń militarnych i politycznych 1792 r. z wyszczególnieniem licznych problemów armii rosyjskiej. W drugim tomie w listach Kreczetnikowa opisane są aspekty polityki Rosji zmierzające do realizacji II rozbioru. Korespondencja ta, z nielicznymi wyjątkami, była dotąd niedostępna w obiegu naukowym.