Kontakt ul. Bojarskiego 1, 87-100 Toruń
tel./fax: +48 56 611-37-12
e-mail: dziekanat_wnh@umk.pl

Zdjęcie ilustracyjne

12 września 2022 r. przypada setna rocznica urodzin prof. Andrzeja Tomczaka. Profesor był wieloletnim wykładowcą w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK, nauczycielem wielu pokoleń archiwistów i historyków. Prof. Andrzej Tomczak urodził się we wsi Biesiekierz Górzewo (dawny powiat Brzeziny, obecny Zgierz) jako syn Anieli z domu Twardowskiej oraz ojca Józefa. Jego dziadkiem był Kazimierz Twardowski – twórca polskiej filozofii uniwersyteckiej, profesor na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a stryjem - biskup sufragan łódzki Kazimierz Tomczak.

Dokonania naukowe, nauczycielskie i społeczne Profesora Andrzeja Tomczaka składają się na ogromny dorobek, pomnażany niestrudzenie niemal do ostatnich dni życia. Początki jego aktywności przypadają na okres okupacji hitlerowskiej. Był członkiem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, nauczał na tajnych kompletach. Przez całe niemal życie zawodowe (usunięty z powodów politycznych w r. 1950, powrócił w 1957) był związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, w szczególności z toruńską archiwistyką. Profesor przez wiele lat kierował Zakładem Archiwistyki, pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki i kierownika Studium Podyplomowego Archiwistyki. Miał ogromne zasługi dla kształcenia archiwistów w Polsce i to nie tylko jako autor kolejnych programów studiów archiwistycznych, skryptów i podręczników akademickich, ale również jako doskonały nauczyciel uniwersytecki. Jego seminarium magisterskie skończyło ponad 150 osób, wypromował 8 doktorów. W 1990 r. Polska Akademia Umiejętności w Krakowie wybrała go na członka korespondenta, a w 2005 r. na członka czynnego. W 1992 r. przeszedł na emeryturę, ale nadal prowadził zajęcia ze studentami archiwistyki, pisał wiele artykułów, a także czynnie uczestniczył w życiu naukowym uniwersytetu i całego środowiska archiwalnego. Profesor był typem uczonego o bardzo szerokich zainteresowaniach obejmujących kilka głównych nurtów, przede wszystkim szeroko rozumianą archiwistykę, ponadto historię polityczną Polski XVI wieku, dyplomatykę nowożytną, geografię historyczną, historię regionalną, edytorstwo źródeł historycznych. Posiada bardzo bogaty dorobek naukowy liczący około 400 pozycji. Andrzej Tomczak zapraszany był regularnie przez Jana Pawła II do Castel Gandolfo, gdzie uczestniczył w organizowanych tam od 1980 r. seminariach pod nazwą „Nauka – religia – dzieje”. Profesor był czynnym członkiem wielu towarzystw i organizacji naukowych oraz społecznych, w których przez wiele lat pełnił wysokie funkcje prezesa, przewodniczącego, wiceprzewodniczącego m.in. Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela. Wymienione organizacje w uznaniu wielkiego wkładu pracy w ich rozwój i działalność wyróżniły Profesora tytułem członka honorowego. Andrzej Tomczak był też przez wiele lat członkiem i wiceprzewodniczącym Rady Archiwalnej przy Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych, komitetu redakcyjnego „Archeionu”, zasiadał w Radzie Naukowej Archiwum Polskiej Akademii Nauk. Dwukrotnie powołano Go do Rady Naukowej Instytutu Historii PAN i do Komitetu Nauk Historycznych PAN, był również członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki PAN, Rady Naukowej Kasy im. Józefa Mianowskiego, Rady Programowej pisma tej Kasy. Był członkiem Rady i przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu (w latach 1992-1995 był wiceprezesem Zarządu Fundacji Archiwum Pomorskie AK).

Za zasługi otrzymał liczne odznaczenia, m. in. Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski, Oficerski i Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2013 r.), Krzyż Armii Krajowej, Krzyż z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości. Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (2014 r.). W 2015 r. został wyróżniony za zasługi dla UMK Convallaria Copernicana.

Profesor zmarł 8 lutego 2017 r. w Toruniu.

Wystawa poświęcona prof. dr hab. Andrzejowi Tomczakowi została przygotowana na prośbę Dziekana Wydziału Nauk Historycznych UMK w Toruniu w 2018 roku. Jej merytorycznego opracowania podjęły się wówczas dr Agnieszka Rosa i prof. Marlena Jabłońska we współpracy z Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Szatę graficzną przygotowała córka profesora Magdalena Tomczak-Kołomańska. Materiały pochodzą z zasobu Archiwum UMK oraz zbiorów prywatnych. Wystawa prezentowana jest na co dzień w budynku Collegium Humanisticum UMK. Z okazji setnej rocznicy urodzin Profesora zdecydowaliśmy się pokazać ją w wersji cyfrowej, którą przygotował dr Marcin Smoczyński. Wystawa ukazuje najważniejsze wydarzenia z życia Profesora, ludzi, który go otaczali i miejsca, które wiele dla Niego znaczyły. Zapraszamy do podróży Szlakiem Profesora Andrzeja Tomczaka.

Film jest prezentacją wystawy "Prof. dr hab. Andrzej Tomczak 12.09.1922-8.02.2017. Szlakiem Profesora"

pozostałe wiadomości